Cây nhàu là loại cây bản địa của nước ta, mọc nhiều ở các tỉnh phía Nam. Hiện có 2 loại nhàu chính là nhàu vườn hay còn gọi là nhàu ta và nhàu rừng hay còn gọi là nhàu núi. Cả 2 loại cây đều được người dân dùng làm thuốc và ghi nhận những kết quả tích cực. Dù phần lớn bộ phận trên cây nhàu đều được dùng làm thuốc nhưng phần quả lại được dùng nhiều hơn các bộ phận khác.
Trái nhàu khô là gì?
Quả nhàu hay (trái nhàu), khi được phơi khô có công dụng tương tự trái nhàu còn tươi. Chúng giữ lại được nhiều dược tính của trái nhàu tươi đồng thời dễ dàng bảo quản, chế biến. Người ta thường dùng trái nhàu khô Noni để hỗ trợ điều trị một số căn bệnh về đường tiêu hóa hoặc hệ xương khớp. Với những công dụng mà trái nhàu khô mang lại. Đây là một loại quả trong tự nhiên được nhiều người sử dụng để làm thuốc. Chúng mang lại giá trị cao về mặt sức khỏe nếu sử dụng đúng cách.
Trái nhàu khô chín già
Để lấy quả nhàu làm thuốc, cây nhàu cần có thời gian sinh trưởng ít nhất 12 tháng. Thường là từ khi quả nhàu già, mắt quả căng, chuyển từ xanh sang trắng hồng tức là lúc quả chín cây. Tuy nhiên quả nhàu càng chín già thì cũng càng khó vận chuyển do quả chín thường hay bị nát, rữa khi chịu va đập nhẹ. Do đó, trái nhàu khô được sử dụng phổ biến hơn cả so với Trái Nhàu Tươi.
Cách làm trái nhàu khô
Trái nhàu khô này không chỉ được chọn kỹ lưỡng, dùng những quả chín tới để đảm bảo dược tính mà còn được sơ chế cẩn thận. Phơi, sấy khô theo đúng quy trình để đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Để cho ra những sản phẩm trái nhàu khô chất lượng, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà vườn và công ty sản xuất.
Cụ thể, về phía nhà vườn, cần xác định thời gian trái nhàu chín tới (mắt quả căng, to, vỏ chuyển từ xanh sang trắng hồng, hạt đen). Tiến hành thu hái, phân loại quả nhàu để tiện cho việc xử lý, bảo quản. Sau đó, công ty chế biến nhàu cần nhanh chóng nhập quả về, kiểm duyệt 1 lần nữa để lọc bỏ những quả dập, bị côn trùng tấn công, có dấu hiệu hỏng….
Cuối cùng, đem tất cả quả rửa sạch, để cho ráo nước, cắt thành từng miếng lớn (thường là cắt đôi theo chiều dọc) rồi tiến hành phơi hoặc sấy khô. Việc phơi sấy phải đáp ứng các tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm để đảm bảo ruồi nhặng, côn trùng không có cơ hội tiếp cận và gây hại cho sản phẩm….
Trái nhàu khô Noni Green 1kg
Sản phẩm trái nhàu chín già phơi khô sẽ kế thừa tất cả các công dụng của trái nhàu. Tuy nhiên, nếu nhàu non, nhàu phơi sấy không cẩn thận thì không thể đảm bảo chất lượng được. Do đó, khi mua trái nhàu khô, bạn nhất định phải biết cách phân biệt trái giàu già, chất lượng cao và trái nhàu còn non, chưa đảm bảo chất lượng.
Hướng dẫn chọn trái nhàu khô chất lượng
Người mua nên quan sát kỹ trái nhàu. Bởi trái nhàu non phơi khô và trái nhàu già phơi khô rất khác nhau. Cụ thể:
– Trái nhàu non phơi khô:
Không phải cơ sở sản xuất nào cũng chọn được trái nhàu già, trái nhàu chín đều để phơi hoặc sấy khô. Nếu phơi trái nhàu non thì quả sẽ có màu nâu pha lẫn các đốm trắng. Ruột quả có thể có màu trắng chứ không có màu đỏ hồng nổi bật như nhàu già. Hơn nữa, chỉ cần đưa lên mũi ngửi là bạn có thể phân biệt ngay nhàu non hay nhàu già vì nhàu non phơi khô gần như không có mùi gì cả. Thậm chí, nếu không phơi kỹ, bảo quản tốt thì nhàu còn có dấu hiệu nấm mốc, mùi hơi húc, khó ngửi.
– Trái nhàu già phơi khô:
Trái nhàu già phơi khô có màu nâu sậm. Phần vỏ quả có màu đen đậm, ruột quả hơi đỏ hồng. Khi ngửi thấy có mùi thơm khá dễ chịu. Đặc biệt, nếu bạn mua được trái nhàu khô chọn lọc của những đơn vị uy tín như Noni Green thì quả sẽ có chiều dài đồng đều, chất lượng ổn định, đảm bảo mùi hương và công dụng cho sức khỏe, đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu.
Lưu ý, trái nhàu khô trên thị trường có rất nhiều loại. Phong Thảo chỉ cung cấp hàng đạt chất lượng xuất khẩu với mức giá tốt nhất trên thị trường.
Công dụng trái nhàu khô
Theo nghiên cứu của y học hiện đại, trong quả nhàu có tới 29 loại acid hữu cơ, tinh dầu và nhiều loại axit amin, caroten, vitamin C, sắt, Mg, Ca, K, Na. Đây đều là những dưỡng chất có lợi cho sức khỏe con người, phòng ngừa và hỗ trợ điều trị hiệu quả nhiều chứng bệnh.
Theo thông tin trên báo Sức khỏe & đời sống, dịch quả nhàu chứa chất damnacanthal có tác dụng ức chế nhiều tế bào ung thư trong cơ thể bằng cách giảm lượng máu tới khối u. Dịch chiết từ quả nhàu cũng tác động tích cực đến sự tiết dịch của niêm mạc dạ dày, tá tràng nên rất tốt với những bệnh nhân viêm dạ dày thể đa toan hoặc trường hợp trào ngược dịch dạ dày.
Trong khi đó, y học dân gian cho rằng quả nhàu có vị hăng nồng, tính mát. Quả phơi khô hay dùng tươi đều là vị thuốc hữu hiệu để phòng ngừa, hỗ trợ điều trị cao huyết áp, nhuận tràng, băng huyết, nhức mỏi, đau lưng, tiểu đường, mụn nhọt…. Cụ thể:
-
– Loại bỏ độc tố
Các hợp chất trong trái nhàu khô giúp cơ thể tăng khả năng hấp thụ, tiêu hóa, sử dụng vitamin, thảo dược và khoáng chất. Đồng thời, nó cũng có khả năng chống oxy hóa cao giúp ngăn chặn sự hủy hoại những gốc tự do trong cơ thể.
-
– Chống viêm
Trái nhàu khô cũng giảm đau và giảm sưng vết thương với triệu chứng như vết thâm tím, căng da và bỏng. Có tác dụng trong việc hỗ trợ điều trị các bệnh liên quan đến cơ và khớp như bệnh viêm khớp, hội chứng nhức xương cổ tay,
-
– Giảm đau
Trong trái nhàu có những hợp chất có thể xóa tan căng thẳng mệt mỏi, giảm nhanh những cơn đau trong cơ thể như: đau lưng, cổ, đau cơ, đau dây thần kinh, đau nửa đầu. Do đó, mọi người có thể chuẩn bị sẵn 1 chút trái nhàu khô trong nhà để dùng như một loại thuốc giảm đau không tác dụng phụ lại tốt cho sức khỏe.
-
– Cải thiện hệ thống tiêu hóa
Với trái nhàu tươi, vị chua của nước ép làm tăng sự co bóp cơ trơn ở trong ruột, kích thích quá trình đẩy chất thải ra ngoài. Khi đem chế biến thành trái nhàu khô, công dụng này không những không mất đi mà còn giảm được mùi vị hăng, khai vốn có của sản phẩm. Do đó, khi bị táo bón, thay vì uống thuốc nhuận tràng bạn có thể sắc 1 ít trái nhàu khô uống để kích thích sự co bóp của ruột, nhuận tràng, cải thiện hệ tiêu hóa.
-
– Tăng cường hệ miễn dịch
Trái nhàu có tác dụng sản xuất những tế bào T. Những tế bào này giữ vai trò quan trọng trong việc đề kháng các tế bào lạ hoặc các di nguyên gây dị ứng, thậm chí là cả tế bào tăng cường. Việc gia tăng sản xuất tế bào T cũng giúp các tế bào khác mạnh mẽ lên, các tế bào lạ bị tiêu diệt dần dần, tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể.
-
– Hỗ trợ điều trị hen suyễn
Nước trái nhàu giúp người bị hen suyễn bớt lên cơn hen. Đồng thời, chúng có khả năng ngăn ngừa các dị nguyên để giảm tình trạng dị ứng ở người hen suyễn.
-
– Giảm cân
Uống nước trái nhàu thường xuyên sẽ giúp bạn giảm cảm giác thèm ăn. Qua đó, giảm cân một cách hiệu quả.
-
– Trị mụn cóc
Bột nhàu khô không chỉ dùng làm thuốc mà còn có thể làm mặt nạ trị mụn, dưỡng da. Bạn có thể kết hợp bột nhàu khô với nước và các thành phần có công dụng trị mụn khác. Trộn thành hỗn hợp dẻo, đắp lên vùng da nổi mụn cóc, băng kín lại. Mỗi ngày làm 1 lần. Sau khoảng 1 tuần thì mụn cóc sẽ nổi lên, bạn có thể loại bỏ mụn mà không lo thâm hoặc mụn tái phát.
-
– Hỗ trợ điều trị đau nửa đầu
Nước nhàu đã được chứng minh là cho tác dụng tích cực trong việc giảm đau nửa đầu. Người bệnh nên uống thường xuyên để đạt hiệu quả tốt nhất.
-
– Phòng ngừa bệnh tim mạch
Nước trái nhàu là một trong những đồ uống có khả năng tăng cường cholesterol tốt và giảm cholesterol xấu. Qua đó, làm thông thoáng các mạch máu, bền thành mạch, giảm huyết áp và phòng ngừa bệnh lý tim mạch hiệu quả.
Trái nhàu khô có những ưu điểm gì?
Như đã trình bày ở trên, trái nhàu khô có nhiều ưu điểm. Trong đó, có thể kể đến các ưu điểm chính sau:
– Giữ nguyên công dụng của trái nhàu
Thành phần hóa học trong trái nhàu tươi và trái nhàu khô có phần khác biệt. Tuy nhiên, nhìn chung các sản phẩm khô vẫn giữ nguyên được hàng loạt công dụng tuyệt vời của trái nhàu cho sức khỏe con người. Là một “thần dược” tuyệt vời đến từ tự nhiên.
– Cải thiện hương vị
Ưu điểm thứ 2 của trái nhàu khô có lẽ là cải thiện hương vị. Bởi nếu những sản phẩm khác người dùng thường thích tươi vì hương vị tươi ngon tự nhiên thì với quả nhàu lại ngược lại. Quả nhàu tươi dù khá đẹp mắt nhưng lại có vị khai, hăng rất nồng. Phần lớn người từng dùng trái nhàu tươi đều cho rằng hương vị của trái nhàu tươi không được dễ chịu.
Rất may, khi sơ chế thành trái nhàu khô thì dù công dụng không đổi nhưng vị khai và hăng của trái nhàu lại giảm đi rất nhiều. Điều này giúp người dùng tiện trong việc sử dụng và dễ dàng tận hưởng các công dụng tuyệt vời của nhàu.
– Dễ vận chuyển, bảo quản
Một trong những mục đích đầu tiên khi sản xuất trái nhàu khô là để tiện vận chuyển, để mang thảo dược tuyệt vời này đến nhiều người dùng hơn. Bởi so với quả tươi, trái nhàu khô nhẹ hơn, cứng chắc hơn (ít bị hỏng, hư thối trong quá trình vận chuyển) và ít yêu cầu về hệ thống bảo quản trong quá trình vận chuyển hơn.
Đặc biệt, quả nhàu khô cũng rất tiện cho việc bảo quản và có thể bảo quản trong thời gian dài. Trong thời gian đó, chúng có thể được mang đi bất cứ đâu trên thế giới. Không bó hẹp ở vùng trồng và một số nước lân cận như quả nhàu tươi.
– Được chọn lọc và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm
Dù được trồng trong môi trường sạch sẽ, được thu hái cẩn thận thì trái nhàu tươi vẫn có nguy cơ bị nhiễm khuẩn, bị côn trùng, vi sinh vật gây hại tấn công. Tuy nhiên, với trái nhàu khô thì quả nhàu sẽ được tuyển chọn kỹ lưỡng, trải qua quá trình sơ chế đạt chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm nên không lo nhiễm khuẩn, chứ côn trùng, vi khuẩn gây hại.
Cách bảo quản và sử dụng trái nhàu khô
Trái nhàu khô rất dễ bảo quản, có thể bảo quản trong thời gian dài. Tuy nhiên, để đảm bảo công dụng của sản phẩm, người dùng nhất định phải ghi nhớ các lưu ý khi bảo quản trái nhàu khô như: cần bỏ vào túi bóng, buộc kín nhiều lớp hoặc cho vào lọ thủy tinh, bình chứa có nắp đậy; không để trái nhàu khô gần các loại thuốc, hóa chất, nặng mùi; nên bảo quản trái nhàu khô ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh sáng mặt trời; nên thường xuyên kiểm tra và có thể phơi, sấy lại để đảm bảo sản phẩm không bị ẩm, mốc….
Về cách dùng thì việc dùng trái nhàu khô cũng rất đơn giản, mọi người có thể áp dụng 3 cách dùng chính là sắc lấy nước, ngâm rượu hoặc nghiền bột uống.
– Sắc nước nhàu
Cách đơn giản nhất để dùng trái nhàu khô là sắc lấy nước nhàu. Người dùng chỉ cần đem quả nhàu khô rửa sạch, cho vào nồi, thêm lượng nước vừa đủ. Đun cho đến khi sôi, hạ lửa nhỏ đun tiếp trong 10 phút. Sau đó rót lấy nước, để nguội bớt rồi uống. Nếu muốn uống nóng liên tục thì có thể rót nước thuốc vào bình giữ nhiệt.
Một số người cũng cho trái nhàu khô vào ấm nước sắc như nước trà để uống. Tuy nhiên, do miếng nhàu khô lớn hơn nhiều so với lá trà nên việc hãm trong ấm. Thậm chí hãm trong bình giữ nhiệt đều khó giúp trái nhàu khô tiết hết dưỡng chất.
– Ngâm rượu
Nếu uống được rượu thì người dùng cũng có thể ngâm rượu nhàu bằng cách rửa sạch quả nhàu khô, để ráo nước. Sau đó, cho trái nhàu khô vào bình ngâm rượu. Đổ rượu vào bình cho đến khi ngập quả nhàu khô. Đậy nắp thật chặt, ngâm trong khoảng 3 – 4 tuần. Sau thời gian này, rót rượu nhàu ra để dùng theo liều lượng 1 – 2 chén mỗi bữa ăn. Nên kiên trì dùng từ 1 – 3 tháng để đạt hiệu quả tốt nhất.
Thời gian ngâm càng lâu, rượu càng ngấm chất nhàu, rượu càng thơm và ngon. Có thể kết hợp ngâm nhàu khô với rễ nhàu để kết hợp dược tính của cả 2 bộ phận này.
– Nghiền bột nhàu khô
Nếu là người bận rộn không có thời gian sắc nước nhàu hoặc không muốn dùng rượu nhàu thì bạn cũng có thể đem trái nhàu khô đi nghiền thành bột. Mỗi lần lấy 1 – 2 thìa Bột nhàu, cho vào cốc, rót nước sôi vào để 1 – 3 phút rồi uống nóng.
Mọi người có thể pha bột nhàu để uống
Cách làm trái nhàu khô đơn giản tại nhà
Cách làm trái nhàu khô khá đơn giản. Với nguyên liệu từ những quả nhàu tươi (Noni), bạn không thể bảo quản để sử dụng được lâu. Thông thường khi bảo quản lạnh, thời gian lưu trữ khoảng 7-10 ngày. Nếu bảo quản trong điều kiện thường, bạn chỉ có thể sử dụng trong vòng 1 tuần là nhiều nhất.
Còn với trái nhàu khô, thời gian sử dụng có thể kéo dài vài tháng đến cả năm. Miễn sao quả nhàu không bị ẩm mốc, biến chất và có mùi khác lạ. Dưới đây là cách làm trái nhàu khô đơn giản ngay tại nhà:
– Bước 1: Lựa chọn nguyên liệu trái nhàu còn xanh, không nên sử dụng trái chín để chế biến. Thực hiện rửa sạch quả nhàu, để ráo nước nơi thoáng mát. Sau đó bạn tiến hành bổ đôi trái nhàu miếng vừa phải để dễ phơi dưới nắng. Khuyến khích bổ trái nhàu theo chiều dọc quả.
– Bước 2: Sau công đoạn sơ chế, bạn đem trái nhàu ra phơi nắng. Lưu ý là phơi trái nhàu khoảng 3 nắng dưới ánh mặt trời đủ nhiệt độ có thể làm khô. Không phơi trong bóng râm hay điều kiện ẩm ướt.
– Bước 3: Khi quả nhàu đã được phơi khô,bắt đầu mang trái nhàu khô đi sao vàng hạ thổ. Bằng cách đổ dược liệu lên chảo, rang tới khi có mùi thơm là được. Thời gian sao kéo dài khoảng 10 đến 20 phút.
– Bước 4 : Bảo quản trái nhàu khô tại nơi khô ráo, tránh ẩm ướt và côn trùng.
Cách làm trái nhàu khô tại nhà tương đối đơn giản
Một số cách làm trái nhàu khô khác
Trái nhàu khô ngâm rượu
Để ngâm rượu với trái nhàu khô rất đơn giản, bạn chỉ cần áp dụng các cách làm trái nhàu khô.
- Rửa sạch trái nhàu khô, để ráo sạch nước.
- Tiến hành cho trái nhàu khô vào bình ngâm, đổ ngập rượu và đậy nắp thật kín.
- Sau khi ngâm rượu với trái nhàu khô khoảng 1 tháng là bạn có thể mang ra sử dụng.
- Khoảng 1 kg nhàu khô ngâm với 3-4 lít rượu. Rượu nhàu ngâm càng lâu, vị càng ngọt và càng thơm.
Cách làm trà trái nhàu khô
Bạn có thể lấy 2 – 3 quả nhàu khô vào trong ấm. Sau đó đun quả nhàu khô này với một chút nước đến khi sôi. Khi nước đã sôi, hãy để quả nhàu trong ấm khoảng 3 phút, sau đó tắt lửa. Mục đích là để trái nhàu khô tiết ra dược tính trong nước trà để sử dụng hiệu quả.